2022-ci ildə Trans-Anadolu Qaz Boru Kəməri (TANAP) ilə Türkiyə və Avropaya tədarük edilən təbii qazın ümumi həcminin 16,2 milyard kubmetrə çatdırılması planlaşdırılır. Bunu TANAP Konsorsiumunun baş direktoru Saltuk Düzyol bu gün azərbaycanlı jurnalistlər üçün keçirilən mətbuat konfransında bildirib.
“Hazırda TANAP tam gücü ilə işləyir. Biz hər il bu kəmərlə Türkiyəyə 5,7 milyard kubmetr qaz nəql edirik. Bu il TANAP-la Türkiyə və Avropaya ümumilikdə 16,2 milyard kubmetr qaz nəql etmək planlaşdırılır”, - deyə baş direktor qeyd edib.
Onun sözlərinə görə, 2018-ci il iyunun 30-dan 2022-ci ilin yanvar ayının sonuna qədər TANAP-la Türkiyəyə tədarük edilən təbii qazın ümumi həcmi 14,5 milyard kubmetrə, Avropaya verilən qazın həcmi 9 milyard kubmetrə çatıb.
Energetika Nazirliyinin məlumatına görə, 2021-ci ildə TANAP-la Türkiyəyə 5,6 milyard kubmetr, Avropaya 8,2 milyard kubmetr qaz ixrac edilib.
S.Düzyol xatırladıb ki, TANAP qaz kəmərinin tikintisi layihəsi üzrə faktiki xərclər $6,5 milyard təşkil edib.
SOCAR-ın qiymətləndirmələrinə görə, TANAP Türkiyənin təbii qaza olan tələbatının 12%-ni qarşılayır.
TANAP-ın birinci fazası (Gürcüstan-Türkiyə sərhədindən Əskişəhərədək) 2018-ci il iyunun 12-də işə salınıb. Türkiyəyə ilk kommersiya qazının tədarükünə 2018-ci il iyunun 30-dan başlanılıb. 2019-cu il aprelin 15-də TANAP qaz kəmərinin Əskişəhərdən Türkiyə-Yunanıstan sərhədinədək olan hissəsinə qazın sınaq tədarükünə başlanılıb. Həmin ilin iyun ayının 15-də “Şahdəniz” yatağından hasil edilən qaz TANAP ilə Türkiyə-Yunanıstan sərhədinə çatıb.
Ümumi uzunluğu 1,85 min kilometr olan TANAP qaz kəməri “Mərhələ-2” çərçvəsində “Şahdəniz” yatağından hasil edilən Azərbaycan qazının Gürcüstan-Türkiyə sərhədindən Türkiyənin qərb sərhədlərinə qədər nəqli üçün nəzərdə tutulub. Qaz kəmərinin ötürmə qabiliyyəti ən azı 16 milyard kubmetr təşkil edəcək. Bu həcmin 10 milyard kubmetri Avropaya, 6 milyard kubmetri Türkiyənin qərb regionlarına göndəriləcək.
“Şahdəniz” yatağından hasil olunan Azərbaycan qazının İtaliya, Yunanıstan və Bolqarıstandakı istehlakçılar üçün nəqlinə 2020-ci il dekabrın 31-də başlanılıb. Avropaya ixrac illik ötürmə qabiliyyəti 10 milyard kubmetr təşkil edən TAP ilə həyata keçirilir.
Prezident İlham Əliyev 2018-ci il mayın 29-da Azərbaycan qazının Avropaya nəqli üçün infrastrukturun yaradılmasını nəzərdə tutan Cənub Qaz Dəhlizini işə salıb. Layihənin dəyəri $33 milyard təşkil edib.
CQD layihəsinin əsas komponentləri bunlardır: “Şahdəniz” layihəsi üzrə “Mərhələ-2”, Bakı-Gürcüstan-Türkiyə sərhədi Cənubi Qafqaz boru kəməri magistralının genişləndirilməsi, Türkiyənin şərq sərhədindən qərb sərhədinə qədər Trans-Anadolu qaz kəmərinin (TANAP) və Yunanıstan, Albaniya və Adriatik dənizini birləşdirən Trans-Adriatik qaz kəmərinin (TAP) tikintisi.*
N.Abbasova