Azərbaycan prezidenti İlham Əliyev hesab edir ki, dəyəri $38 milyard təşkil edəcək “Cənub Qaz Dəhlizi” üzv ölkələri arasında körpülər yaratmağa imkan yaradacaq və onlar arasında daha iri sazişlərin bağlanmasına səbəb olacaq.
“TANAP ümumi dəyəri $38 milyard təşkil edən nəhənq layihə olan CQD-nın bir hissəsidir. CQD 4 layihədən ibarətdir, bunun 3-ü – “Şahdəniz-2”, Cənubi Qafqaz Boru kəmərinin(CQBK) genişləndirilməsi və TANAP – artıq başa çatıb. Dördüncü, TAP layihəsinin 90%-dən çoxu artıq icra olunub və mən əminəm ki, bu layihə də vaxtında yerinə yetiriləcək. Bu gün CQD 7 ölkəni birləşdirir və artıq beynəlxalq layihəyəçevrilib. Əminəm ki, bu layihə körpülər yaradacaq və onların arasında daha iri sazişlərə gətirəcək. Üçünün Aİ-yə üzv ölkənin olduğu həmin 7 ölkə birgə əməkdaşlığı uzun müddət davam etdirəcək və bu layihənin bəhrəsini birlikdə görəcəklər”, - Əliyev TANAP qaz kəmərinin Avropa ilə birləşən hissəsinin açılış mərasimində bəyan edib.
Qeyd edək ki, əvvəl CQD-nın dəyəri $40 milyard səviyyəsində qiymətləndirilirdi.
Dövlət başçısı əminlikdə bildirib ki, TANAP-ın ömrü uzun olacaq və Azərbaycan və Türkiyə və digər qonşu xalqlara fayda gətirəcək.
“Bu gün tarixi – 4 il öncə təməli qoyulan TANAP-ın Avropa ilə birləşdiyi gündür. Lakin bu layihənin tarixi hələ İstanbul sazişinin imzalandığı 2012-ci ildə başlayıb. Bu sazişdən əvvəl Azərbaycan qazının Türkiyəyə, sonra isə Avropaya nəqli məsələsi uzun müddət danışıqlar və mübahisələrin mövzusu olub. O zaman biz Türkiyə ilə bu nəhəng layihəni birgə reallaşdırmaq qərarına gəldik. Hazırda bizim BP kimi tərəfdaşlarımızvar, lakin əsas texniki və maliyyə yükünü Azərbaycan və Türkiyə öz üzərinə götürdü”, - Azərbaycan prezidenti bildirib.
Dövlət başçısı qeyd edib ki, bu layihələr enerji əhəmiyyəti ilə yanaşı həm də bir sıra layihələr reallaşdırmağa imkan verib.
“Bu layihələr sayəsində qitələri birləşdirməyə imkan verəı Bakı-Tbilisi-Qars dəmir yolunun tikintisi reallaşdırılıb. Digər layihə elektrik enerjisinin nəqlidir ki, onun hesabına öz elektrik enerjimizi Türkiyə və Gürcüstana satırıq”, - dövlət başçısı qeyd edib.
TANAP-ın birinci fazası (Gürcüstan-Türkiyə sərhədindən Əskişəhərədək) 2018-ci il iyunun 12-də işə salınıb. Türkiyəyə ilk kommersiya qazının tədarükünə ötən il iyunun 30-dan başlanılıb.
Ümumi uzunluğu 1,85 min kilometr olan TANAP qaz kəməri “Mərhələ-2” çərçvəsində “Şahdəniz” yatağından hasil edilən Azərbaycan qazının Gürcüstan-Türkiyə sərhədindən Türkiyənin qərb sərhədlərinə qədər nəqli üçün nəzərdə tutulub.
Qaz kəmərinin ötürmə qabiliyyəti ən azı 16 milyard kubmetr təşkil edəcək. Bu həcmin 10 milyard kubmetri Avropaya, 6 milyard kubmetri Türkiyənin qərb regionlarına göndəriləcək. Gələcəkdə boru kəmərinin ötürmə qabiliyyəti illik 24 mlrd. kubmetrə, daha sonra isə 31 milyard kubmetrə çatdırılacaq.
2018-ci ildə TANAP qaz kəməri ilə 916,4 milyon kubmetr qaz nəql edilib. “SOCAR Turkiye Enerji” şirkətinin baş icraçı direktoru Zaur Qəhrəmanovun sözlərinə görə, 2019-cu ildə kəmərlə 3 milyard kubmetr qaz tədarük olunacağı gözlənilir, 2020-ci ildə tədarükün illik həcmi 6 milyard kubmetr təşkil edəcək.
SOCAR-ın proqnozlarına görə, TANAP qaz kəmərinin fəaliyyəti Türkiyənin qaza olan tələbatının 12%-ni təmin edəcək.
Hazırda TANAP layihəsində şirkətlərin iştirak payı aşağıdakı kimidir: SOCAR - 51%, SOCAR Turkiye Enerji (7%), BOTAS - 30%, BP - 12%. Bu boru kəməri 15 il ərzində səhmdarlara ildə ümumilikdə $1,45 milyard gəlir gətirəcək, bunun 58%-i Azərbaycanın payına düşəcək.
“Cənub Qaz Dəhlizi” layihəsi “Şahdəniz” yatağının işlənməsi üzrə “Mərhələ-2” çərçivəsində hasil edilən Azərbaycan qazının Türkiyə vasitəsilə Avropaya nəqli üçün boru kəməri infrastrukturunun yaradılmasını nəzərdə tutur.
CQD layihəsinin əsas komponentləri bunlardır: “Şahdəniz” layihəsi üzrə “Mərhələ-2”, Bakı-Gürcüstan-Türkiyə sərhədi Cənubi Qafqaz boru kəməri magistralının genişləndirilməsi, Türkiyənin şərq sərhədindən qərb sərhədinə qədər Trans-Anadolu qaz kəmərinin (TANAP) və Yunanıstan, Albaniya və Adriatik dənizini birləşdirən Trans-Adriatik qaz kəmərinin (TAP) tikintisi.
10 mlrd. kubmetr həcmində Azərbaycan qazının Avropaya nəqli 2020-ci ildə gözlənilir. Bundan başqa, 6 mlrd. kubmetr həcmində Azərbaycan qazı Türkiyənin qərb regionlarına nəql olunacaq. Türkiyəyə qaz 2018-ci ilin yayından ixrac edilir.**
Ə.Məmmədov
Ali Məclisin təkmilləşdirilmiş yeni rəsmi internet saytı istifadəyə verilib
Neftçala rayonunda abadlıq işlərinə 1,6 milyon manatdan artıq vəsait yönəldiləcək
Gədəbəy Rayon İH yolların əsaslı təmirinə 1 milyon manata yaxən vəsait yönəldəcək
İstanbul və Ankaranın hazırkı müxalifətçi merləri seçkilərdə öz şəhərlərində liderdir
İsrail hökuməti HƏMAS ilə danışıqlarda Qətərin vasitəçiliyindən məyus olub
Roma Papası Rusiya və Ukraynanı bütün hərbi əsirlərin mübadiləsinə çağırır
Yelo Bank 2024 ildə mənfəəti minimun 20% artırmaq planlaşdırır
İlkin Quliyev: “AccessBank” 2025-ci ilədək depozit portfelini 1,1 milyard manata çatdıracaq
Ağacanov: “Əliyev güclü liderdir, ona təzyiq göstərmək çətindir”
Dünyanın ən məşhur idman və əyləncə kanalları indi “CityNet”də!
Azər Türk Bank daha bir filialını istifadəyə verdi
AccessBank Masallıda filialının açılması ilə regional şəbəkəsini genişləndirir
İyunda Bakıda “Caspian Oil&Gas” Neft-Qaz Sərgisi keçiriləcək
Oktyabrda Azərbaycanda “ICCA Venue Business Workshop International 2024” keçiriləcək
Unikal 2023-cü il: Qarabağ düyünü açıldı
Azərbaycanın neft-qaz sərvətləri dünyanın ən ekoloji cəhətdən təmiz və ucuz ehtiyatlarından biridir
İşğaldan azad olunmuş torpaqlarda işləmək şərəf, namus məsələsidir – usta ilə söhbət